De dynamiek binnen een gezin met autisme ADHD en hoogsensitiviteit

Herken jij de dynamiek binnen een gezin met autisme ADHD of hoogsensitiviteit? Herken je de stress die dat kan geven en de uitdaging in het zoeken naar hoe je rust creëert voor iedereen? De afgelopen maanden heb ik flink onder stress gestaan, omdat ik behoorlijk in beslag werd genomen door een onderzoek naar autisme voor mijzelf. Naast mijn werk, het huishouden en dat onderzoek, had ik vooral behoefte aan rust en regelmaat en waren alle prikkels mij snel te veel. En dat is niet zo handig te combineren met twee kinderen met autisme ADHD hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit.

Uiteindelijk kreeg ik de diagnose ADHD. Een hoogsensitieve moeder met ADHD, twee kinderen met autisme en hoogbegaafdheid, waarbij de één ook ADHD heeft en bij de ander ook hoogsensitiviteit meespeelt; dat is nogal een intensieve samenstelling. Een knotsknettergekke wel te verstaan waarvan ik me afvraag wie dit bedacht heeft… Niet gek dat er een flinke dynamiek is in huis, als je ook nog onze drie temperamentvolle karakters daarbij optelt. Ook niet gek dat het hard werken is de om rust en balans te vinden in huis met elkaar. Nu ik de diagnose ADHD heb gekregen, begin ik onze dynamiek wel weer een stukje verder te begrijpen.

Inflexibele controlfreak

Als ik terugblik op de afgelopen maanden, dan zie ik hoe mijn stress tijdens mijn onderzoek ervoor heeft gezorgd dat er in huis nog meer irritatie, spanning en onderlinge conflicten waren. Want hoge stress maakt mij tot een heel starre en inflexibele controlfreak, waarbij alles onder controle houden een doel op zich werd in plaats van een middel om meer rust te creëren. Tot mijn eigen ergernis hoorde ik mijzelf regelmatig zeggen: ‘Gewoon doen wat je gezegd wordt’, ‘Geen commentaar’, ‘Heb je nou nóg je spullen niet bij elkaar gepakt?!’ met van die rollende ogen erbij, zie je het voor je? Gingen de kinderen in de weerstand? Dan kwam Marleenmonster om de hoek, zoals we mij in de afgelopen maanden regelmatig hebben genoemd hier thuis.

Openheid en kwetsbaarheid

Ik was me met name aan het richten op dingen waar ik géén invloed op had, namelijk op het (aanpassings)gedrag van mijn kinderen. Ging ik uit mijn behoefte van de jongens verlangen dat zij zich aanpasten aan mijn gemoedstoestand. Dat vraagt nogal veel van kinderen die bijvoorbeeld door autisme een beperkte theory of mind hebben: het kost ze al moeite om inzicht in hun eigen ‘ik’ te krijgen, vervolgens de switch te maken naar de ‘ik’ van hun moeder en vervolgens te begrijpen hoe hun gedrag invloed zou hebben op mij. En ga er maar aan staan: Dat je als hoogsensitief kind de stress van je moeder overneemt en dan zelf de rustige zou moeten blijven. Of dat je door je ADHD moeite hebt om te onthouden wat je ook al weer allemaal mee moet nemen als je naar school dan moet gaan opschieten. Ik vroeg het onmogelijke van ze en vervolgens raakte ik er gefrustreerd over als ze daar niet in slaagden.

Verwondering

Om vervolgens zelf na zo’n situatie al snel tegen ze te zeggen: ‘Sorry. Sloeg nergens op, ik heb geloof ik echt veel stress.’ Gelúkkig ben ik goed in staat om dat te doen. Ook ben ik wederom enorm verwonderd geraakt door dingen die mijn jongens opeens toch wel heel goed zelf konden, zonder moeder die ze helpt. Of dat ze opeens tegen mij zeiden: ‘Mam, waarom stress je zo, ik word er boos van!’

In zo’n periode zie ik het beste hoe enorm ze al gegroeid zijn en waar ze allemaal al zelf toe in staat zijn. Best confronterend én prachtig tegelijk om te merken dat het de afgelopen maanden een stuk beter gesteld was met hun flexibiliteit dan met die van hun moeder.

Ik denk dat mijn openheid ook een grote rol speelt: Al sinds ze jong zijn heb ik altijd – als ik stom reageerde – bij mijn kinderen aangegeven: ‘Sorry dat ik net zo stom deed. Dat ligt niet aan jou, maar dat ligt aan mij.’ Of ik kondigde het Marleenmonster aan en zei: ‘Laat mama maar even, want ik ben heel chagrijnig en ik ben bang dat ik boos op je word.’ Dat was wat ik destijds las over autisme: Benoemd feitelijk wat je voelt en denkt. Dat was voor mij helemaal niet eigen in die tijd, maar ik ben dat destijds echt gaan doen voor hun ontwikkeling.

Dat heeft eraan bijgedragen dat ik zelf ook steeds opener ben geworden en mij steeds kwetsbaarder durfde op te stellen. Dat achter het ouderschap ook maar gewoon een mens zit, met fouten en kronkels.

‘Ja mam, je bent nu eenmaal ook gewoon superstom’

Uiteindelijk werpt dat zijn vruchten af, dat merk ik aan alles, ook aan mijn kinderen. Dan waarschuwen mijn kinderen mij bijvoorbeeld dat ik ze beter even met rust kan laten. Dan gloei ik van trots, dat ze dát kunnen; zo voor zichzelf kunnen kiezen en dat ook zo naar mij kunnen en durven uiten.

Of dan zegt mij zoon: ‘Ja, daar krijg ik ook altijd stress van! Jij ook toch mama?’ En hoe geweldig is het dat mijn zoon na een boetedoening van zijn moeder (waarbij ik soms echt in tranen ben), zijn moeders hoofd naar zich toetrekt, op zijn schouder legt en zegt: ‘Ja inderdaad, je bent nu eenmaal gewoon superstom.’ En o, wat moeten we dan lachen samen.

Zo interessant, al die verschillende breinen van ons

Deze periode dat ik wat minder lekker in mijn vel zat, levert zo uiteindelijk zoveel inzichten, groei en moois op, voor allemaal. Wel ben ik opgelucht dat de lucht bij mij weer begint op te klaren en ik langzaam weer open begin te staan voor flexibiliteit, voor onverwachte dingen, voor luisteren en begrip waar stress en frustraties van mijn kinderen vandaan komen en oog voor alle temperamenten, overeenkomsten en verschillen. Want ik vind het toch een partij fascinerend, al die verschillende breinen van ons.

Ik richt me weer op dingen waar ik wél invloed op heb en dat is alleen op mijzelf, in hoe ik met de dingen omga en in het leven sta. Dat is altijd de eerste stap richting meer rust en balans in ons gezin.

Overzicht en rust creëren in huis en agenda

Waar ik naast mijzelf ook invloed op heb, is het creëren van overzicht in mijn huis, administratie, mijn takenlijst, hoe vol mijn agenda is. Als dat op orde is; als ik fijne plekken in huis heb waar ik tot rust kan komen, als ik spullen terug kan vinden, als ik mij omring met spullen waar ik een blij gevoel van krijg; als ik mijn huishouden en administratie praktisch georganiseerd heb, als ik weet waar ik de filmpjes van vroeger terugvind waar we zo om kunnen lachen, als ik voldoende alleen-tijd heb in mijn week, dan geeft me dat de rust én energie die ik nodig heb om alle uitdagingen, de fijne en de minder makkelijke, aan te gaan die ons dynamische gezin ons brengt.

Kan jij wel wat hulp gebruiken?

Wil je dat ik jou help om meer rust en balans te vinden binnen jouw dynamische gezin? Kijk eens bij mijn coaching en lees wat ik voor jou zou kunnen betekenen.

Twee ouders die ik heb gecoached:

Thea: ‘Door jouw luisterend oor heb ik mijzelf weer teruggevonden en zin om lekker aan de slag te gaan. Jij snapt mij écht en ik had na ons gesprek de hele dag vleugels. Met behulp van jouw tips heb ik al mijn taken op een rij. Het was zóveel, dat ik mijn deadlines niet haalde en in gesprek ben gegaan met mijn werk. Ik ga nu hulp krijgen met het wegwerken van de berg taken, dus het komt helemaal goed. Ook heb ik besloten om vanaf de zomer 1 dag minder te gaan werken. Ik heb er nu al zin in. Ik geniet van het overzicht dat ik, door jouw hulp nu heb. Het helpt erg om te plannen, óók de leuke dingen. Ik voel al veel meer balans in mijn leven.’

Miranda: ‘Door ons gesprek en de vragen die je stelde, kon ik als het ware mijn hoofd ‘opruimen’. Daardoor zag ik waar mijn prioriteiten liggen en waar ik het liefst mijn zorg, energie en tijd insteek. Doordat ik weer helder heb wat het meest belangrijk is in mijn leven, lukt het me nu ook de taken meer los te laten waar ik geen tijd, energie of financiën voor heb. Ook besefte ik dat ik best wat meer hulp kan vragen uit mijn netwerk. Dit heeft meer rust gegeven in ons gezin met kinderen met autisme.’

Wil jij sterk staan als ouder van een kind met autisme?

Ik werk al een tijdje met veel plezier samen met KOEKIE Autisme Begeleiding van Jonneke Koekhoven. Samen schreven wij de online cursus ‘Sterk staan als ouder van een kind met autisme’. Die is bedoeld voor ouders die graag alles willen weten over de wereld van autisme en sterk willen staan als ouder. Klik hier voor meer informatie over deze cursus.

Heb jij zelf ADHD?

Lees dan mijn artikel ‘Structuur en ADHD/ADHD’ met 25 praktische tips die wél kunnen helpen in werk, gezin, thuis en leven voor meer structuur en overzicht in het dagelijks leven.